Antybiotyki stosujemy jako lekarstwa już od pół wieku, pozwoliły one pokonać nam wiele chorób, które we wcześniejszych latach zbierały ogromne żniwo. Na czym więc polega ich fenomen i na jakiej zasadzie działają? Dlaczego tak bardzo powinniśmy zwracać uwagę na ich dawkowanie oraz działanie?
Co oznacza słowo „antybiotyk”? Jaka jest jego historia?
Nazwa pochodzi od dwóch greckich słów: „anti”, który oznacza „przeciw” oraz „bios”, czyli „życie”. Za pierwszy lek uznana została penicylina, którą odkrył Alexander Fleming w roku 1928. Substancja ta umożliwiła skuteczną walkę z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Od tej daty rozpoczął się gwałtowny rozwój antybiotykoterapii.
W jaki sposób działa antybiotyk?
Ze względu na różnorodne działanie antybiotyków, wyróżniamy ich dwa rodzaje:
- Antybiotyki bakteriobójcze – które zabijają komórki drobnoustrojów;
- Antybiotyki bakteriostatyczne – które zmieniają metabolizm komórki bakteryjnej, tym samym uniemożliwiają jej rozrost jak również namnażanie.
Współcześnie lekarze stworzyli antybiotyki półsyntetyczne oraz syntetyczne, które odpowiadają naturalnym substancjom. Dzięki czemu mają lepszy właściwości lecznicze i szerszy zakres ich działania niż antybiotyki naturalne.
Antybiotyki działają na zasadzie zaburzania procesów namnażanie się bakterii. Pomimo tak toksycznego działania, antybiotyki nie powodują uszkodzeń w obrębie komórek naszego ciała. Dzieje się tak, ponieważ antybiotyki postępują tylko na „złe” komórki, a nie na nasz organizm.
Za pomocą antybiotyków leczmy różne choroby zakaźne, jednak wykorzystujemy je nie tylko w leczeniu infekcji bakteryjnych.
Pamiętajmy, że antybiotyki nie potrafią rozpoznać, które bakterie są dobre, a które złe. Niszcząc w naszym organizmie chorobotwórcze drobnoustroje, niszczą również te dobre, które wchodzą w skład naszej naturalnej flory bakteryjnej i chronią nas przed chorobami. Co za tym idzie; zostaje zachwiana flora bakteryjna w naszych jelitach, która może prowadzić do mdłości, biegunki oraz wymiotów.
Jakie są zasady przyjmowania antybiotyków?
- Pamiętajmy o przyjmowaniu lekarstwa na godzinę przed posiłkiem lub dwie po nim. Jest to bardzo ważne, ponieważ każdy nasz posiłek wzbogacony w węglowodany (np. produkty zbożowe, warzywa), zmniejsza przyswajanie substancji zawartych w leku.
- Nie rozgryzajmy tabletek, a także nie wysypujmy zawartości kapsułek. Jeśli to zrobimy, lek dotrze do żołądka w mniejszej dawce. Jest to bardzo istotne w momencie, gdy preparat znajduje się w osłonce. Ma ona za zadanie chronić jej zawartość, aby nie zniszczył jej kwas solny, który znajduje się w naszym żołądku.
- Starajmy się nie popijać leków sokami cytrusowymi, mlekiem, a także napojami mlecznymi. Związki, które są zawarte w sokach utrudnią wchłanianie leku z przewodu pokarmowego. Natomiast mleko i jego różne przetwory posiadają mnóstwo wapnia, który wchodzi w reakcję z lekiem, tworząc nierozpuszczalne w wodzie sole, przez co lek jest słabiej wchłaniany (o około 50%).
- Oczywiście nie musimy całkowicie rezygnować z nabiału. Wystarczy, że zażyjemy lek na 2 godziny przed lub po spożyciu produktów mlecznych. W takiej sytuacji najlepiej popić antybiotyk dużą ilością niegazowanej wody z małą zawartością soli mineralnych.
- Dawki antybiotyku przyjmujmy z zegarkiem w ręku i nie modyfikujmy zalecanej dawki. Najczęściej jest ona podawana w równych odstępach czasu: co 4, 6 lub 8 godzin, zaś antybiotyki nowszej generacji 1-2 razy na dobę. Jest to bardzo ważne, gdyż należy utrzymać stały poziom cukru we krwi.
- Nie przestrzeganie zaleceń może prowadzić do uodpornienia „złych” bakterii na dany specyfik. Natomiast jeśli spóźnimy się z przyjęciem dawki mniej niż godzinę, możemy zażyć antybiotyk. Gdy przerwa będzie dłuższa, omińmy jedną dawkę.
- Pamiętajmy by nigdy nie brać podwójnej dawki, ponieważ skumulowanie antybiotyku w naszym organizmie zwiększa ryzyko działań ubocznych.
- Zwracajmy dużą uwagę na reakcje naszego organizmu na przyjmowany przez nas preparat. W razie jakichkolwiek osłabienia organizmu (np. pokrzywki, uporczywej biegunki, wymiotów), skonsultujmy się z lekarzem, aby zadecydował, czy nie zamienić preparatu.
- W czasie kuracji zrezygnujmy z picia alkoholu! Nawet słabe napoje alkoholowe wchodzą w interakcje z niektórymi składnikami antybiotyków. Mogą również zwiększać bądź utrudniać ich wchłanianie przez nasz organizm, a z czasem, potęgować działania uboczne.
