Endywia charakteryzuje się niską wartością energetyczną, zalecana zatem jest do spożywania przez osoby zagrożone nadwagą i otyłością. Cechuje ją bogactwo składników odżywczych oraz biologicznie czynnych związków, takich jak laktony seskwiterpenowe – intybina. Wśród substancji o charakterze odżywczym należy wymienić witaminy: C, E, z grupy B, karoteny (prowitamina A i K), a także składniki mineralne: potas, wapń, fosfor, żelazo oraz magnez. Ponadto występują w niej podstawowe składniki odżywcze (białka, tłuszcze i węglowodany), jednakże w małej ilości.
Szczególne znaczenie prozdrowotne, zwłaszcza dla diabetyków, ma obecna w tym warzywie inulina.
Niezwykłe połączenie substancji odżywczych oraz obecność związków polifenolowych stwarza duże możliwości wykorzystania tego warzywa jako rośliny o właściwościach prozdrowotnych.
Endywia - trochę historii
Pierwsze wzmianki dotyczące wykorzystania endywii sięgają czasów starożytnego Egiptu, gdzie była stosowana jako gorzkie zioło i spożywano ją w czasie święta Paschy. Do Francji została sprowadzona w XVI w. Wówczas wykorzystywano ją jako lek wzmacniający żołądek oraz w artretyzmie i chorobach oczu. Również współcześni naukowcy podkreślają duże znaczenie endywii jako rośliny należącej do grupy tzw. zdrowej żywności.
Endywia należy do warzyw o wysokim potencjale przeciwutleniającym. Wśród najważniejszych związków antyoksydacyjnych należy wymienić: kwas chlorogenowy, kwas dikawoilochinowy, kwercetynę oraz kemferol.
Warzywo to ma również korzystny wpływ na nasz system nerwowy. Witaminy z grupy B zapobiegają objawom zmęczenia, apatii i rozdrażnienia (B1 i B6), a także wpływają na poprawę stanu naszej skóry, włosów i paznokci (B2).
Endywia - właściwości zdrowotne
Dzięki dużej zawartości wapnia, endywia może chronić zarówno dzieci przed wadami rozwojowymi układu kostnego, jak i dorosłych przed osteoporozą. Również występujący w tej roślinie fosfor i magnez są składnikami budulcowymi kości. Magnez ponadto jest czynnikiem wspomagającym uwalnianie energii i wchłanianie składników odżywczych, regulującym termogenezę oraz usprawniającym funkcjonowanie układu nerwowego, mięśniowego, a także odpowiedzialny za prawidłową pracę mięśnia sercowego.
Najczęściej spożywana jest na surowo i wykorzystywana do przygotowywania sałatek, przy czym kroimy ją na cienkie paski. Komponuje się ją z mocno doprawionymi sosami i podaje z kawałeczkami bekonu lub grzankami. Gorzki smak sprawia, że jest często mieszana z innymi sałatami. Może być również gotowana jako włoszczyzna, a także podduszana z dodatkiem czosnku, anchois, odrobiną oliwy i masła. Najlepiej przechowywać ją w lodówce, owiniętą wilgotną ściereczką. Ma pikantny, gorzkawy smak, dlatego też dobrze komponuje się z ostrymi serami i orzechami.
Spaghetti z endywią w sosie serowym
Składniki:
- makaron
- mleko
- ser parmezan i cheddar
- masło
- gałka muszkatołowa
- pieprz
- sól
- oliwa z oliwek
- endywia
Wykonanie KROK PO KROKU:
Makaron ugotuj al dente i odcedź, nie przelewaj wodą. Do garnuszka wlej mleko i na wolnym ogniu podgrzewaj. W tym czasie zetrzyj ser parmezan i cheddar. Starte sery wsyp do ciepłego mleka, dodaj masło i mieszaj mieszadłem, aż sery się rozpuszczą. Przypraw gałką muszkatołową, pieprzem i solą (pamiętaj, że sery są już słone). Na patelni rozgrzej kilka łyżek oliwy z oliwek. Endywię umyj, osusz i posiekaj w paseczki, wrzuć na patelnię i podsmaż chwilkę. Dopraw solą i pieprzem, zmniejsz ogień i smaż dalej ok. 5 min, nie dłużej, by była chrupiąca. Endywię wrzuć do sosu i wymieszaj. Sos połącz z makaronem i podawaj.
Endywia z wody w sosie jogurtowo-musztardowym
Składniki:
- endywia
- koper
- szczypior
- pietruszka
- czosnek
- 3 łyżki jogurtu
- 0,5 łyżki musztardy
- sok cytrynowy
- sól
- pieprz
Wykonanie KROK PO KROKU:
Endywię umyj, osącz, włóż do wrzącej, osolonej wody z dodatkiem posiekanego jednego ząbka czosnku. Gotuj w odkrytym rondlu przez kilka minut. Wymieszaj jogurt z musztardą i posiekanymi szczypiorkiem, pietruszką i koprem. Dolej sok z cytryny, dodaj sól i pieprz. Ostudzoną w wodzie endywię odcedź, wyłóż na półmisek, polej sosem. Endywia z wody w sosie jogurtowo-musztardowym dobrze smakuje z rybą, mięsem i jajkami.
