Familie.pl: Czym właściwie są węglowodany?
Dietetyk Aneta Strelau: Węglowodany jest to grupa związków organicznych powszechnie występująca w przyrodzie, zarówno w świecie roślin, jak i zwierząt. W organizmie człowieka pełnią różne funkcje, między innymi zapasowe, transportowe, wchodzą w skład DNA, hamują krzepnięcie krwi. Jednak przede wszystkim, pełnią funkcje energetyczne. Węglowodany są podstawowym źródłem energii dla mózgu i układu nerwowego. Głównym podziałem węglowodanów jest podział na proste i złożone. Do cukrów prostych należą glukoza czy fruktoza, natomiast węglowodany złożone to skrobia, sacharoza i błonnik pokarmowy.
Wiele się mówi o szkodliwości węglowodanów w diecie. Czy naprawdę mają tak zły wpływ na nasze zdrowie?
Niesłusznie węglowodany zostały okrzyknięte szkodliwymi. Ze względu na pełnione funkcje, są niezbędne do prawidłowego działania naszego organizmu. Wszystko zależy od proporcji w diecie węglowodanów prostych i złożonych. W codziennej diecie powinna dominować ta druga grupa. Węglowodany złożone znajdziemy w zbożach i produktach zbożowych pełnoziarnistych, kaszach, warzywach i owocach oraz nasionach roślin strączkowych.
Czy to prawda, że będąc na diecie odchudzającej należy unikać węglowodanów?
Oczywiście, że nie. Dieta odchudzająca, aby przynosiła efekty, musi być prawidłowo zbilansowana. Unikanie jakichkolwiek składników odżywczych w diecie, może przynieść negatywne skutki. Należy pamiętać, że produkty, które zawierają węglowodany, zwykle zawierają też dużo witamin i składników mineralnych, np. produkty zbożowe pełnoziarniste zawierają witaminy z grupy B, cynk, krzem, magnez i żelazo oraz błonnik pokarmowy. Unikanie węglowodanów w diecie odchudzającej może prowadzić do złego samopoczucia, senności, bólu głowy i zmęczenia.
Czym skutkuje niedobór, a czym nadmiar węglowodanów?
Trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że niedobór, tak jak i nadmiar węglowodanów w diecie będzie prowadził do zaburzeń pracy całego organizmu. Niedobór tego składnika w diecie prowadzi do ketozy, czyli stanu, w którym zwiększona jest produkcja ciał ketonowych w organizmie. Taki stan może prowadzić do kwasicy ketonowej, której skutkami są utrata łaknienia, osłabienie, senność, zaburzenia świadomości, śpiączka, a w konsekwencji śmierć. Konsekwencjami nadmiaru węglowodanów w diecie są wzrost stężenia cholesterolu całkowitego i poziomu triglicerydów oraz obniżenie frakcji HDL. Nadmiar cukrów prostych w diecie może prowadzić do zespołu metabolicznego, chorób układu krążenia, problemów z hormonami płciowymi, które mogą doprowadzić do zaburzeń płodności. Ponadto, skutkami nadmiernego spożycia cukrów prostych mogą być niektóre nowotwory.
Których węglowodanów (zawartych w jakich produktach) należy unikać, a jakie powinniśmy spożywać?
Podstawowym źródłem węglowodanów w naszej diecie powinny być warzywa, produkty zbożowe pełnoziarniste, owoce oraz nasiona roślin strączkowych. Powinien czasem w naszej diecie pojawić się miód, który mimo tego, że zawiera głównie cukry proste, to niesie ze sobą mnóstwo składników odżywczych, dlatego też warto go stosować szczególnie przy przeziębieniach i stanach obniżenia odporności. Powinniśmy unikać przede wszystkim cukrów prostych. Najbardziej znanym przedstawicielem jest biały cukier. W związku z tym, powinniśmy unikać przede wszystkim produktów z dodatkiem tego składnika. Do takich produktów należą słodycze typu ciastka i ciasta, czekoladki, batony i cukierki. Oprócz tego, należy wyeliminować z diety słodkie napoje, dosładzane soki, smakowe wody, a także jogurty smakowe, deserki i serki słodkie. Należy pamiętać także o grupie produktów wytworzonych z białej, oczyszczonej mąki. W związku z tym, należy unikać białego pieczywa, kajzerek, ciastek, panierek do mięsa z dodatkiem białej mąki i bułki tartej.
Za konsultację merytoryczną dziękuję dietetyk Pani Anecie Strelau.
Aneta Strelau - jest dietetykiem klinicznym z 13-letnim doświadczeniem, specjalistą, który ukończył 5-letnie studia z zakresu dietetyki oraz Zdrowia Publicznego.
ZOBACZ RÓWNIEŻ:
Co zawiera magnez? PORADY DIETETYKA>>
Jak budujesz mózg dziecka, będąc w ciąży? - wywiad z dietetykiem Anetą Strelau>>
