Jakie są najczęstsze komplikacje owrzodzenia żylnego nóg?

Czym jest owrzodzenie żylne?

Owrzodzenie żylne to defekt skórny, który powstaje w wyniku niewłaściwego funkcjonowania układu żylnego, najczęściej w obrębie nóg. Schorzenie charakteryzuje się długotrwałym, niegojącym się owrzodzeniem, które może być spowodowane problemami z krążeniem krwi. Wówczas, w wyniku stagnacji krwi w żyłach, dochodzi do uszkodzenia tkanek. [1] 

Jak wygląda owrzodzenie żylne?

Owrzodzenia żylne występują najczęściej na kostkach lub dolnych częściach nóg, w obrębie goleni i podudzi. Mogą być bolesne oraz powodować dyskomfort. Zazwyczaj przyjmuje formę nieregularnego defektu w skórze, który może być otoczony zaczerwienioną i opuchniętą tkanką. Przybiera różne rozmiary – od małych ranek do większych, głębokich owrzodzeń, które niekiedy wydzielają płyn. Skóra w okolicy zmian chorobowych często jest zabarwiona na brązowo lub ciemno. Wynika to z nagromadzenia pigmentu wskutek niewłaściwego krążenia. Oprócz zmian skórnych pacjenci mogą odczuwać ból, pieczenie lub swędzenie. [1]

Przyczyny powstawania owrzodzeń

Owrzodzenia żylne najczęściej pojawiają się w wyniku przewlekłej niewydolności żylnej, która osłabia ściany żył i uszkadza zastawki. Kiedy te zastawki przestają prawidłowo funkcjonować, krew – zamiast swobodnie płynąć do serca – gromadzi się w żyłach, co prowadzi do zwiększonego ciśnienia i obrzęków. Z czasem uszkodzone tkanki nie są w stanie się regenerować, a to powoduje owrzodzenia. [1] 

Na powstawanie owrzodzeń żylnych szczególnie narażone są osoby z przewlekłymi chorobami żylnymi, takimi jak niewydolność żylna czy żylaki. W grupie ryzyka znajdują się również osoby starsze, otyłe, a także prowadzące siedzący tryb życia. Na występowanie tych zmian chorobowych mogą być narażone osoby, które cierpią na schorzenia, takie jak cukrzyca czy choroby autoimmunologiczne. [1]

Powikłania nieleczonego owrzodzenia żylnego

Choć owrzodzenia rzadko są zagrożeniem życia, mogą powodować cierpienie i dyskomfort, wpływając na jakość życia. Jeśli nie są skutecznie leczone, mogą prowadzić do wielu poważnych komplikacji. W początkowym etapie, gdy zaczyna się proces owrzodzenia, następuje częściowa utrata skóry w zmienionym chorobowo obszarze. W miarę postępu schorzenia i braku gojenia, owrzodzenia prowadzą do martwicy pozostałych warstw skóry, a to skutkuje całkowitą utratą jej struktury. Martwica może sięgać do tkanki podskórnej, powięzi, mięśni, a nawet okostnej. Owrzodzenia, które nie są intensywnie leczone i ulegają wtórnej infekcji, mogą prowadzić do odsłonięcia ścięgien oraz okostnej. To z kolei – w ekstremalnych przypadkach – może wymagać amputacji. Powikłania ogólne obejmują wtórną amyloidozę (zaburzenie przemiany białek), anemię czy hipoalbuminemię. W skrajnych przypadkach mogą także ulegać transformacji nowotworowej. [2]

Jak przebiega leczenie owrzodzenia żylnego?

Leczenie owrzodzenia żylnego zazwyczaj przebiega w kilku etapach, których celem jest poprawa krążenia krwi oraz leczenie ran. Ważne jest utrzymanie odpowiedniej higieny rany i jej właściwe opatrzenie. Stosowane są specjalistyczne opatrunki, przyspieszające gojenie i ograniczające rozwój drobnoustrojów. W wielu przypadkach lekarze może zalecić stosowanie leków przeciwbólowych i antybiotyków, aby zminimalizować ryzyko infekcji. Czasami, jeśli nie ma przeciwwskazań, rekomendowana jest terapia uciskowa.

W najcięższych przypadkach może być konieczne leczenie chirurgiczne, obejmujące usuwanie żylaków, usunięcie uszkodzonych tkanek lub operację żył. [1]

Jak zapobiegać owrzodzeniom żylnym nóg?

Aby uniknąć owrzodzeń żylnych, wprowadź do swojej codzienności kilka subtelnych modyfikacji. Jeśli zmagasz się z przewlekłą niewydolnością żylną i żylakami, zadbaj o zdrowie żył. Stosuj preparaty dostępne w aptekach, które wpływają na poprawę krążenia i stan naczyń krwionośnych. Wśród najczęściej stosowanych znajdują się leki pochodzenia roślinnego, a w szczególności bioflawonoidy, takie jak hesperydyna i diosmina, która jest składnikiem leku Diosminex. Korzystne dla zdrowia żył są także preparaty zawierające rutynę, trokserutynę, oksyrutynę czy wyciągi z kasztanowca. [3]

W profilaktyce owrzodzeń ważna jest również kontrola masy ciała. Zrezygnuj z palenia papierosów, ponieważ nikotyna osłabia naczynia krwionośne. Staraj się również zadbać o aktywność fizyczną – codzienny marsz przez co najmniej 30 minut pomoże utrzymać krążenie na odpowiednim poziomie. Unikaj długotrwałego stania lub siedzenia, a jeśli musisz spędzać dużo czasu w jednej pozycji – wykonuj ćwiczenia, takie jak poruszanie stopami czy napinanie i rozluźnianie mięśni łydek. Nie zapominaj o pielęgnacji skóry na nogach – utrzymuj ją w dobrej higienie i nawilżaj. Jeśli chorujesz na przewlekłe choroby, takie jak cukrzyca, nadciśnienie czy miażdżyca, regularnie kontroluj ich przebieg. [4] Te proste kroki mogą pomóc Ci w uniknięciu problemów związanych z owrzodzeniami żylnymi.

Artykuł na zlecenie marki Diosminex 

Źródła

[1] Kózka, M., Żylne owrzodzenia podudzi,  2002, Lek Rodz, 3, 49-51.

[2] Nicholls SC. Sequelae of untreated venous insufficiency. Semin Intervent Radiol. 2005 Sep;22(3):162-8. doi: 10.1055/s-2005-921960. PMID: 21326689; PMCID: PMC3036289.

[3] Marona H., Kornobis A., Patofizjologia rozwoju żylaków oraz wybrane metody ich leczenia, Farmacja Polska, Tom 65 · nr 2 · 2009, s. 92

[4] Ludwikowska K., Owrzodzenia Żylne, Medycyna Praktyczna, 2017: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/wszystkoozakrzepicy/zakrzepicazylna/164237,owrzodzenie-zylne [Dostęp online: 04.11.2024]