Okres przedszkolny, czyli od trzeciego do siódmego roku życia to czas zwany okresem swoistej mowy dziecięcej. Przedszkolak w dalszym ciągu rozwija się wzbogaca swoje umiejętności w różnych dziedzinach. Mowa jego jest coraz bogatsza w słownictwo, rozwija się umiejętność budowania zdań złożonych. Prowadzi swobodne rozmowy, wzrasta liczba zadawanych pytań, pojawiają się słowotwory dziecięce.
Trzy latek powinien już wymawiać wszystkie samogłoski, chociaż w wymowie może zamieniać a-o, e-a, i-y. Spółgłoski również są już znane i wypowiadane: p, b, m, f, w, ś, ź, ć, dź, ń k, g, h, t, d, n, l, ł, j. Pojawiają się głoski s, z, c, dz. Dziecko wypowiada poprawnie w izolacji większość głosek, jednak w mowie potocznej czasami zastępuje trudniejsze głoski łatwiejszymi. Najczęściej s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż zastępuje przez zmiękczone odpowiedniki: ś, ź, ć, dż. Maluch jeszcze ma kłopoty z f, które niekiedy zastępuje h, oraz głoska r jest czasami wypowiadane jako l lub j. Ma rozwinięty słuch fonetyczny i fonematyczny.
Dziecko czteroletnie wraz z wiekiem rozumie i wykonuje więcej poleceń, używa przyimków i zna kolory. Odpowiada na coraz to trudniejsze pytania, (dlaczego?), potrafi mówić o teraźniejszości, przeszłości i przyszłości.
W wieku pięciu lat powinien już poprawnie wypowiadać r. jego wypowiedzi są już wielozdaniowe, opowiada zdarzenia, opisuje przedmioty i ich zastosowanie, używa przyimka.
W wieku sześciu lat dziecko powinno opanować już prawidłową wymowę. „Mimo tej reguły T. Bartowska wykryła jeszcze nie opanowaną wymowę głosek sz, ż, cz, dż, r. zdarzają się kłopoty z wymową grup spółgłoskowych, zwłaszcza w śródgłosie wyrazu.” Ma opanowany system językowy (fonemy, morfemy, wyrazy,
zdania i dłuższe wypowiedzi).
Rodzice w tym okresie nie powinni mówić zdrobniale, pieszczotliwie, zniekształcając wyrazy. Mały obserwator mając niepoprawne wzorce do naśladowania, zaczyna posługiwać się sztucznym językiem, wypowiada głoski i wyrazy niepoprawnie.
Pamiętać trzeba żeby od pierwszych tygodni życia dziecka, mówić jak najwięcej do niego, wyraźnie, poprawnie i powoli. Wtedy już od początku dbamy o poprawny rozwój mowy. Warto rozmawiać z nim o rzeczach, które je interesują.
Mnonka
Bibliografia:
Demelowa „Elementy logopedii”, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1979
