Oswajanie lęku przed porodem jest szalenie ważnym czynnikiem dobrostanu kobiety ciężarnej, a oswoić lęk można tylko wtedy, gdy się wie, że poród naturalny, to nie jest nic strasznego. Im więcej się wie, tym mniejszy jest lęk i stres z tym lękiem związany. Tak więc najlepsze co może zrobić kobieta w ciąży, to starać się jak najwięcej dowiedzieć o tym, jak wygląda przebieg porodu naturalnego i o tym, co można zrobić, by się jak najlepiej do tego wydarzenia się przygotować?
W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć trochę tę tematykę.
Poród naturalny – skąd czerpać wiedzę i jak się do niego przygotować?
Nie ma lepszego przygotowania do dorosłego życia niż posłanie dziecka do szkoły. Prawda? Prawda, każdy to wie! Tak więc śmiało można postawić tezę, opartą na podobnym założeniu: nie ma lepszego przygotowania do porodu naturalnego jak pójście do szkoły rodzenia. Jeszcze nikt nic lepszego nie wymyślił!
To w szkole rodzenia można się dowiedzieć wszystkiego o porodzie naturalnym. Nie tylko o tym, jak wygląda tak krok po kroku poród naturalny, ale przede wszystkim jak najlepiej się do niego przygotować. Trzeba cały czas pamiętać, że to właśnie ta wiedza minimalizuje lęk!
O czym jeszcze powiedzą w szkole rodzenia? Powiedzą, kiedy jechać do szpitala, a kiedy jest jeszcze czas i można pobyć w przyjaznej, domowej atmosferze. Nauczą technik prawidłowego oddychania podczas porodu. Poza tym uprzedzą, że warto mieć wcześniej spakowaną walizkę (torbę) do szpitala, i poinformują, co powinno się w niej znaleźć.
Przebieg porodu nie jest wprawdzie tajemnicą, ale dokładne poznanie jego szczegółów pozwala kobiecie oswoić się z tym, co ją czeka. Dzięki temu sam poród nie stanie się męczącym źródłem niepewności, lęku i stresu. Szkoła rodzenia to jest najlepsze miejsce, gdzie przyszli rodzice dowiadują się krok po kroku, nie tylko jak przebiega poród, ale także jak rozpoznać jego pierwsze objawy.
Poród naturalny a poród fizjologiczny
Poród fizjologiczny to poród siłami natury, czyli drogą pochwową. Rozpoczyna się on około 40. tygodnia ciąży. Nie każdy poród fizjologiczny jest porodem naturalnym – za poród fizjologiczny uznaje się poród drogami natury, ale warunkiem porodu naturalnego jest brak pomocy z zewnątrz.
Oznacza to, że poród wywoływany (indukowany) nie będzie już porodem naturalnym, podobnie jak poród z użyciem kleszczy czy przy zastosowaniu innych procedur medycznych. Z oczywistych zatem powodów poród zakończony cesarskim cięciem, nie jest porodem naturalnym.
Za poród naturalny uznaje się poród, w którym dziecko przechodzi przez kanał rodny bez żadnej pomocy lub z minimalną pomocą z zewnątrz. Akcja porodowa powinna się rozpocząć między 37. a 42. tygodniem ciąży, ma mieć prawidłowy przebieg i powinna być obarczona niskim ryzykiem powikłań.
Poród naturalny uznaje się za najlepszą formę porodu, zgodną z prawami natury. Mama i dziecko powinni sobie poradzić z tym sami przy minimalnej pomocy personelu medycznego. Indukcja porodu (podanie oksytocyny, założenie cewnika Foleya) przyspieszają rozpoczęcie akcji porodowej, ale sprawiają, że przebiega ona w inny sposób, który nie jest uznawany za naturalny.
Poród naturalny składa się generalnie z 4 etapów, czyli faz.
- Faza I – rozwieranie szyjki macicy. Jej początkiem są skurcze macicy. Początkowo są one nieregularne i mało bolesne. Wraz z postępującym rozwieraniem szyjki macicy skurcze te stają się regularne i coraz bardziej dolegliwe. Ta faza porodu bardzo często rozpoczyna się odejściem tzw. czopu śluzowego, czyli galaretowatego, różowego śluzu, który zamyka szyjkę macicy, chroniąc przebywające w macicy dziecko przed infekcjami zewnątrz. Możliwe jest, że odejście czopu śluzowego nastąpi na długo przed rozpoczęciem skurczów zwiastujących poród, dlatego nie ma potrzeby jechać do szpitala tylko dlatego, że taki śluz się pojawił. W tej fazie porodu naturalnego dochodzi najczęściej do odejścia wód płodowych. Faza pierwsza porodu jest zdecydowanie najdłuższą częścią całego porodu. Może trwać 6 godzin, ale może też trwać 20 godzin. Pierwszy poród naturalny z reguły oznacza, że jego pierwsza faza będzie dłuższa.
- Poród naturalny – II faza, czyli poród właściwy. Ta faza rozpoczyna się całkowitym rozwarciem szyjki macicy (ok.10 cm). Skurcze parte służą wydaleniu płodu z ciała rodzącej kobiety.
- III faza – urodzenie łożyska. Tutaj skurcze macicy są o wiele delikatniejsze. Oddzielenie się łożyska i jego wyparcie właściwie jest już tylko „formalnością”.
- Poród naturalny – etap czwarty, czyli pierwsze godziny po porodzie. To wczesny okres poporodowy, w którym dziecko nie powinno być oddzielane od matki, a więc: „Maluchy na brzuchy”!
Poród naturalny – czy niesie z sobą jakieś niespodzianki?
Tak. Prawda jest taka, że każdy poród naturalny jest inny, inaczej wygląda, bo ludzie są różni, kobiety są różne. Ważne jest, żeby wcześniej dowiedzieć się o nim jak najwięcej i podjąć decyzję o sposobie urodzenia swojego dziecka, to znaczy zadecydować:
- Jak się chce urodzić?
- Czy w porodzie ma ktoś jeszcze uczestniczyć, a jeśli tak, to kto to ma być?
- Gdzie się chce urodzić?
Konieczne jest zaakceptowanie fizjologii. To bardzo pomaga! Spokojnie, z pełną koncentracją należy przyjmować doznania z własnego organizmu, nie można wpadać w panikę, gdy zachodzi konieczność zmiany planów.
Poród naturalny – jak sobie pomóc by przebieg porodu był mniej dolegliwy?
- Wybierz położną, ew. zdecyduj się na pomoc douli. Z tym warto jest, nie czekać na sam koniec ciąży i powinno się o tym pomyśleć na parę miesięcy przed porodem;
- W trakcie ciąży trzeba zadbać o kondycję fizyczną, bo ma ona znaczący wpływ na przebieg porodu;
- Ćwicz mięśnie Kegla (mięśnie dna miednicy);
- Napisz sobie plan porodu;
- Spakuj dokładnie torbę do szpitala;
- Zdecyduj, czy będziesz rodzić sama, czy w towarzystwie;
- Ćwicz oddychanie;
- Regularnie masuj krocze;
- W przypadku, gdy ciąża nie jest zagrożona, bądź osobą seksualnie aktywną;
- Zadecyduj, czy i w jaki sposób będziesz chciała zmniejszyć ból porodowy poprzez zastosowanie farmakologicznych i niefarmakologicznych metod uśmierzania bólu porodowego. Farmakologiczne metody to: znieczulenie zewnątrzoponowe, zastrzyk z petydyny, znieczulenie nerwu sromowego, analgezja wziewna i znieczulenie rdzeniowe. Niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu porodowego to: z użyciem aparatu TENS, prysznic, aromaterapia, muzykoterapia, wykorzystanie żelu położniczego;
- Po 36 tygodniu ciąży pij napar z liści malin (2-3 razy dziennie), który uelastycznia szyjkę macicy. Napar z liści malin (nie z owoców i nie z kwiatów) działa odprężająco i rozkurczająco.
Co na koniec?
Czy istnieje w ogóle takie zjawisko jak bezbolesny poród naturalny? Oczywiście, że nie. Ból jest integralną częścią tego aktu i jest wręcz niezbędny, by poród siłami natury przebiegał prawidłowo. Już od pierwszych skurczy, ból daje do zrozumienia, że dzieje się coś ważnego. Pozwala skupić uwagę na tym wydarzeniu, a nasilając się, pokazuje, że poród zbliża się wielkimi krokami. Podczas samego porodu natomiast, to właśnie ból motywuje do ogromnego wysiłku, jakim jest wydanie na świat dziecka.
To, co najczęściej przekonuje przyszłe mamy do rodzenia siłami natury, to dobro dziecka. To właśnie poród naturalny daje dziecku możliwość urodzenia się w jego własnym tempie, w zgodzie z rytmem ciała. Dzieci urodzone naturalnie są spokojniejsze, szybciej i chętniej ssą pierś. U kobiety po porodzie naturalnym szybciej pojawia się odpowiednia ilość pokarmu.
Spokój w ostatnich tygodniach przed porodem, psychiczna siła przed rozpoczęciem porodu to sprawa równie ważna, jak znajomość metod minimalizowania bólu porodowego. Kluczowymi czynnikami jest wcześniejsza wizyta w szpitalu i poznanie położnej/douli, przygotowanie planu porodu razem z położną, jak również czuwanie nad stanem zdrowia dziecka.
