Z racji tego, że są one stanowione przez prawo, powinien znać je zarówno każdy dorosły (zwłaszcza rodzice i nauczyciele), jak i każde dziecko. W poniższym artykule opowiemy zatem o tym, jakie są prawa dziecka i jego obowiązki. Przybliżymy również prawa i obowiązki ucznia oraz odpowiemy na pytanie o to, czemu warto znać prawa i obowiązki najmłodszych.
Jakie są prawa i obowiązki dziecka?
Prawa, przysługujące dzieciom podzielić można na cztery kategorie. Są to:
prawa osobiste – do grupy tej należą m.in. prawo do życia, własnej tożsamości, rozwijania się, wyrażania swoich poglądów, wychowywania się w rodzinie oraz prawo dostępu do informacji,
prawa ekonomiczne - obejmują m.in. prawo do nauki oraz ochronę pracy, podejmowanej np. w ramach szkolnego obowiązku,
prawa socjalne - są to m.in. prawo do odpoczynku, opieki zdrowotnej, godnego życia oraz życia na odpowiednim poziomie,
prawa polityczne – w kategorii tej znajdzie się m.in. prawo do swobodnego wyrażania poglądów oraz do uczestniczenia w wybranych stowarzyszeniach.
Jeśli chodzi o regulowane prawnie obowiązki dziecka, są to: obowiązek posłuszeństwa wobec rodziców i opiekunów oraz obowiązek pomagania w gospodarstwie domowym. Pozostałe obowiązki wyznaczają indywidualnie rodzice lub opiekunowie. Nie mogą one jednak naruszać żadnego z wymienionych wyżej praw dziecka.
Jakie są prawa i obowiązki ucznia?
Prawa ucznia regulowane są zarówno przez akty prawne, jak i władze poszczególnych placówek edukacyjnych. Do najistotniejszych praw ucznia należą:
Prawo do posiadania i wyrażania własnego zdania,
Prawo do sprawiedliwego traktowania,
Prawo do bezpieczeństwa,
Prawo do czasu wolnego,
Prawo dostępu do informacji na temat programu nauczania i zasad oceniania,
Prawo do odpowiedniego poziomu kształcenia,
Prawo do korzystania z opieki zdrowotnej i wychowawczej
Prawo do pomocy ze strony nauczycieli i uczniów
Prawo do uczestnictwa w życiu szkolnym i pozaszkolnym.
Wśród najważniejszych powinności ucznia znajdują się natomiast m.in. znajomość regulaminów szkoły i jej statutu, punktualne przychodzenie na zajęcia i przygotowywanie się do nich, troska o dobry wizerunek szkoły, usprawiedliwianie nieobecności i nadrabianie związanych z nimi zaległości, szanowanie nauczycieli oraz innych uczniów, wypełnianie poleceń nauczycieli i członków samorządu oraz troska o bezpieczeństwo i zdrowie swoje i innych.
Czemu warto znać prawa i obowiązki najmłodszych?
Swoje prawa i obowiązki znać powinny przede wszystkim dzieci, których takowe dotyczą. Prawa i obowiązki najmłodszych znać powinni jednak również dorośli. Czemu? Otóż dzieci potrzebują dobrego przykładu, na którym wzorować będą swoje zachowania i postawy. Pokazując im, że znamy zarówno swoje, jak i ich prawa i obowiązki, będziemy w stanie kreować świadomych obywateli, którzy w przyszłości będą działać na korzyść pozostałej części społeczeństwa. Co więcej, znając prawa i obowiązki najmłodszych, nauczymy ich szacunku - zarówno do samych siebie, jak i do innych. Zadbajmy o ich przyszłość już dziś!
