Sól kuchenna jest nieodłączną przyprawą w kuchni. Dodajemy ją do gotowania makaronu, kaszy, ziemniaków, poprawiamy nią smak potraw, konserwujemy żywność. Jednak spore ilości soli znajdziemy w gotowych produktach spożywczych np. w chlebie, wędlinach, pastach do smarowania pieczywa, serze, sosach i wielu innych. Sól, czyli inaczej chlorek sodu, jest jednak ważnym składnikiem w diecie sportowców, służy też do przygotowania domowych izotoników w celu uzupełnienia elektrolitów.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zawartość soli w diecie nie powinna przekraczać 5g dziennie, co odpowiada jednej płaskiej łyżeczce. W Polsce średnie dziennie spożycie soli wynosi ok. 11g na osobę, a nadmiar soli w diecie dotyczy również dzieci! Nadużywanie soli w diecie zwiększa ryzyko chorób cywilizacyjnych takich jak nadciśnienie tętnicze, udaru mózgu oraz może zwiększyć ryzyko wystąpienia raka żołądka.
Sól w diecie dzieci
Niemowlęta nie powinny mieć dosalanych posiłków, dlatego zaleca się gotowanie warzyw bez soli.
Czy wiesz, że... ?
Karmienie piersią dostarcza dziecku odpowiednią ilość sodu.
Dzieci w wieku 1-3 lat, mają większe zapotrzebowanie na sód niż niemowlaki i wynosi ono 0,75g/dobę. Takie zapotrzebowanie jest jednak spełnione poprzez spożycie przez dzieci produktów takich jak pieczywo i wędlina, dlatego nie ma potrzeby dodatkowego dosalania potraw. Nie należy przyzwyczajać dziecka do słonych potraw. Warto też zabrać solniczkę ze stołu, a do urozmaicenia potraw stosować świeże zioła i przyprawy niezawierające soli, ani benzoesanu sodu.
W jakich produktach znajdziemy sól?
Oczywiście słone przekąski takie jak chipsy, słone orzeszki, krakersy będą zawierać znaczne ilości soli. Jednak w niektórych produktach nie jest to takie oczywiste. Pieczywo zawiera od 1 do 3g soli w 100g produktu, dlatego tak istotne jest ograniczenie jego spożycia. Mięso i wędliny również zawierają znaczne ilości sodu. Warto ograniczyć przetwory mięsne, a spożywać mięso gotowane. Świeże warzywa i owoce zawierają małe ilości sodu, za to są źródłem potasu. Natomiast warzywa konserwowe, kiszone stanowią źródło sodu w diecie. Należy zwrócić uwagę na stosowane przyprawy. Wiele mieszanek zawiera dodatkowo sól, lub benzoesan sodu. Przy kupowaniu przypraw warto zwrócić uwagę na skład danej mieszanki. Aby ograniczyć zawartość soli w diecie należy unikać gotowych sosów. Można je zastąpić domowymi, bądź zwykłym przecierem pomidorowym. Sery żółte warto zamienić na ser twarogowy. Płatki śniadaniowe np. kukurydziane zawierają 1,5-3g soli w 100g produktu. Dobrym zamiennikiem o małej zawartości soli są płatki owsiane, czy też jęczmienne.
Produkt spożywczy | Zawartość sodu (mg/100g) |
Pomidor | 8 |
Ketchup | 962 |
Ogórek świeży | 11 |
Ogórek kiszony | 703 |
Groszek zielony | 2 |
Groszek konserwowy | 178 |
Szynka Wiejska | 1026 |
Jeśli sól to jaka?
Na rynku spożywczym znajdziemy wiele rodzajów soli. Jednak jeśli już używamy soli w kuchni, warto wybrać zwykłą sól spożywczą, ponieważ jest jodowana i dla wielu stanowi jedyne źródło jodu w diecie. Osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze powinny zamienić zwykłą sól na sól potasową. Sól himalajska czy też morska zawiera składniki mineralne, których nie znajdziemy w zwykłej soli kuchennej. Jednak nie należy się tym sugerować, ponieważ nie dostarczają ich znaczących ilości.
>>> Czytaj też: Dietetyk radzi. Warzywa w diecie dziecka: dobre sposoby i PRZEPISY
Źródła:
Sekula, W., Oltarzewski, M., Ciskowska, W., & Boruc, T. (2010). Spożycie soli w Polsce-sytuacja aktualna i zmiany w ostatnich latach. Żywienie Człowieka i Metabolizm, 5(37).
Bazarnik, M., Dybkowska, E. (2015). Pieczywo jako źródło soli w żywieniu człowieka. Trendy w żywieniu człowieka, 5.
Jarosz M.: Normy żywienia dla populacji Polski, 2017, Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra med. Aleksandra Szczygła, Warszawa
