Zapomniana jarzębina

Nazywana również jarzębem zwyczajnym. Jest to roślina wieloletnia z rodziny różowatych. Występuje w Europie, południowo-zachodniej Azji oraz w zachodniej Syberii. W Polsce spotykana jest na całym obszarze. Jarzębina hodowana jest jako roślina lecznicza lub ozdobna. Znajduje również zastosowanie w kulinariach. Jej inne nazwy to jarząb mączny, jarząb pospolity, jarząb szwedzki, jarząb brekinia, jarząb domowy, jarząb pośredni, jarząb japoński, jarząb Koehnego oraz jarząb olszolostny.

Drzewa jarzębiny rosną w lasach, parkach, a także w naszych ogrodach. Dorastają do 15 metrów. Najpiękniej wyglądają jesienią, kiedy owoce są w pełni dojrzałe i nabierają czerwonego lub pomarańczowego koloru.

Surowe owoce są niejadalne z powodu gorzkiego smaku i zawartości trującego składnika - kwasu parasorbinowego. Aby się go pozbyć należy przemrozić owoce jarzębiny, wkładając je na trzy doby do zamrażalnika lub zastosować zabieg blanszowania, zanurzając je we wrzątku.

Owoce są używane w postaci przetworów. Zawierają dwukrotnie więcej karotenu niż marchew oraz alkaloid sorbinę, który nadaje im gorzki smak. Wyrabia się z nich jarzębiak, soki, syropy, dżemy, marmoladę, mus, likiery i inne przetwory. Po usmażeniu z jabłkami stanowią doskonały dodatek do mięs. Owoce można też suszyć (w tem. ok. 40 °C). Dla celów przetwórstwa uprawiane są odmiany o dużych i jadalnych owocach (np. var. edulis Dieck).

Owoce jarzębiny zawierają dużo witaminy C, E, P, K, PP, nieco witaminy A, cukier sorbozę, garbniki i pektyny. Zażywane są przy nieżytach jelit, przewlekłych biegunkach, różnych schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego. Pobudzają wydzielanie żółci i soków trawiennych w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu przyczyniają się do poprawy trawienia. Przeciwdziałają nadmiernej fermentacji w jelitach. Ponadto zwiększają ilość wydalanego moczu i dezynfekują drogi moczowe. Zapobiegawczo stosowane są przeciw grypie i przeziębieniu. Zalecane przy rekonwalescencjach. W przeszłości przyrządzano z nich napary, które wykorzystywano w leczeniu stanów zapalnych żył. Zwykle występują w mieszankach z innymi ziołami lub suszonymi owocami w herbatach.

Przeciwwskazania do spożywania jarzębiny:

 - ostre choroby zapalne przewodu pokarmowego

 - zaostrzona choroba wrzodowa

 - ciężkie choroby nerek oraz wątroby

 - ciąża

Napar z jarzębiny

Napar przyrządzamy z łyżki stołowej owoców (lub kwiatów). Zalewamy je szklanką wody i następnie gotujemy przez 5 minut. Odstawiamy na około 20 minut, a potem cedzimy. Pijemy w 2,3 porcjach. Suszone owoce w pełni zachowują swoje wartości odżywcze, warto więc porobić zapasy na zimę.

Jarzębinowy likier

Dojrzałe jagody jarzębiny oparzamy gorącą wodą, a gdy podeschną, napełniamy nimi do połowy pieciolitrową butelkę i zalewamy spirytusem. Następnie dodajemy 3g (szczypta) cynamonu, szczelnie zamykamy butelkę i zostawiamy na kilka tygodni w ciepłym miejscu. Po tym czasie należy zrobić syrop: 350 dkg cukru i 4litry wody. Spirytus znad owoców przecedzić, zmieszać z ostudzonym syropem i przelać do czystego gąsiora. Ponownie zatkać korkiem i odstawić na miesiąc. Potem likier przefiltrować, przelać do butelki i zakorkować.

Źródło: www.poradynazdrowie.pl