Jakie zmiany skórne zdarzają się noworodkom?
Noworodka po urodzeniu czeka wiele zmian. Wymagają one adaptacji, która trwa kilka tygodni. Podobnie skóra małego dziecka też jest wystawiona na nowe czynniki i zmianę warunków. Często pojawia się na niej wysypka albo zaczerwienienie.
Najczęstsze zmiany skórne u noworodka to:
Prosaki –występują na nosie, jako żółtawobiałe grudki, zawierające wydzielinę gruczołów łojowych. Ustępują samoistnie, nie wymagają leczenia.
Naczyniaki płaskie – występują u znacznej części noworodków. Te obecne na powiekach są zwane jako pocałunki anioła, na karku czy u nasady nosa jako uszczypnięcie bociana. Z czasem bledną i u większości dzieci zanikają w czasie do pierwszych urodzin.
Kontaktowe zapalenie skóry – może mieć różną postać, często zależną od czynnika drażniącego. Obecne jest przy nim zaczerwienienia, obrzęk oraz grudki lub pęcherzyki. Pojawia się po kontakcie skóry dziecka z czynnikiem uczulającym, i dlatego występuje w tych miejscach, w których ten kontakt był obecny. Przyczyną może być składnik kremu, albo proszku, w którym były wyprane ubranka. Ważne jest wyeliminowanie czynnika drażniącego.
Rumień noworodkowy – jest wyrazem wrażliwości skóry noworodka na kontakt z otaczającymi przedmiotami. Czasem nazywany jest trądzikiem niemowlęcym. Wywołują go zmiany w gospodarce hormonalnej, ponieważ zanikają hormony przekazywane przez matkę w życiu płodowym, a wzrasta poziom tych, które maluch produkuje sam. Te zmiany szybko pojawiają się i znikają. Są to białe lub czerwone krostki na buzi, a najczęściej występują w okolicach nosa, na brodzie i policzkach. Mogą też zdarzyć się w innych miejscach, w zależności od nasilenia objawów. Rumień noworodkowy zaliczany jest do tzw. stanów przejściowych u noworodka.
Potówki – to drobne krostki, często z pęcherzykami, o różowym zabarwieniu. Są one wielkości główki od szpilki. Przyczyną pojawienia się ich może być przegrzanie np. jeśli ubierzesz dziecko w zbyt dużo warstw, czyli nieadekwatnie do warunków. Pojawiają się najczęściej na czole, karku, szyi, plecach, na brzuchu, a także w pachach lub w pachwinach. Nie wolno potówek natłuszczać, bo zatkanie gruczołów potowych może nasilić stan zapalny. Natomiast kilka razy dziennie można te miejsca przemywać wodą i obserwować, czy stan skóry się poprawia.
Odparzenia – to zaczerwienienie pojawiające się na skórze pośladków, pod pachami lub w pachwinach, czasem także w fałdach szyi. Występuje w tych miejscach, w których skóra dotyka do skóry i gdzie jest większe prawdopodobieństwo pocenia się. Najczęściej zdarza się jednak na pośladkach, co spowodowane jest zbyt długim kontaktem z zabrudzoną pieluszką i zaniedbaniami pielęgnacyjnymi. Może to być zmiana sucha lub sącząca, a w skrajnych przypadkach nawet podkrwawiająca podczas czynności pielęgnacyjnych związanych ze zmianą pieluszki. Taka zmiana skórna wymaga stosowania kremów czy maści na odparzenia lub przepisanych przez dermatologa, a także wietrzenia skóry, częstego przewijania (jeśli dotyczy pośladków) i bardzo delikatnej, ale dokładnej pielęgnacji. Ważny jest sposób mycia i dokładnego osuszania przez dotyk, a nie tarcie. Warto przy odparzeniu zrezygnować ze stosowania chusteczek nawilżonych na rzecz mycia wodą z delikatnym mydłem. Istotne jest także dokładnie osuszanie skóry, zanim nałożymy na nią krem ochronny i założymy pieluchę.
Czy przyczyną wysypki może być alergia? Mleko mamy? Jakie są najczęstsze przyczyny?
U noworodka częstym źródłem zmian skórnych są zaburzenia gospodarki hormonalnej. Z czasem przyczyny będą inne.
Niestety najczęściej szuka się winnych pośród składników pożywienia dostarczanych z mlekiem mamy. W efekcie mama rozpoczyna eliminacyjną dietę, po kolei wykluczając z menu przeróżne potrawy, jako źródło problemów skórnych jej dziecka. Zwykle jako pierwszy odstawiany jest przez nią nabiał, który jest bardzo ważny w diecie. Z punktu widzenia dzisiejszej wiedzy, nie ma podstaw do obwiniania, w pierwszej kolejności, mleka kobiecego i sposobu odżywiania mamy.
Przyczyn alergii jest znacznie więcej, zwłaszcza że skóra niemowląt jest szczególnie podatna na wszelkie bodźce zewnętrzne. Na potrzeby szukania przyczyn, warto notować sobie, czego używaliśmy oraz kiedy pojawiło się podrażnienie. Całkiem możliwe, że wysypka będzie reakcją alergiczną np. na zmianę proszku do prania, albo nowy kosmetyk mamy.
Które z nich można przeczekać, a które mogą niepokoić?
Większość wykwitów skórnych będących grudkami czy plamkami, jest związana z łagodnymi problemami skórnymi. Wymagają one leczenia preparatami miejscowymi i dbałości o higienę skóry. Jeśli zmiany trądzikowe występują po ukończeniu pierwszego miesiąca, to ponieważ nie wiążemy ich już ze zmianami hormonalnymi, trzeba zgłosić się do lekarza. Niepokojące będą pojawiające się pęcherze, grudki wypełnione ropą i inne zmiany, które w żaden sposób nie przypominają delikatnej wysypki. Niepokojące będzie także, gdy obszar objęty wysypką szybko się powiększa i zaczynają się dołączać objawy ogólne jak gorączka, dreszcze, płacz dziecka spowodowany bólem, świądem.
Jak reagować, gdy wysypka nie przechodzi dziecku? O czym to może świadczyć?
Jeśli zmiany są niewielkie, należy obserwować, czy nie następuje ich nasilenie. Warto jednocześnie zastanowić się, co mogło być ich powodem. Każda zmiana skórna jest powodem do obserwacji (od kiedy trwa i jak długo, czy jej wygląd zmienia się, w jakich okolicznościach się pojawiła).
Pamiętajmy, że wysypka jest także objawem chorób zakaźnych i jeśli obejmuje coraz więcej powierzchni ciała, pojawia się w miejscach nietypowych takich, jak śluzówki jamy ustnej, albo jej charakter zmienia się niepokojąco, a do tego pojawiają się objawy ogólne, to konieczna jest wizyta u lekarza.
Za wywiad dziękujemy
Pani położnej Ewelinie Wiech
Jestem położną i od 2004r. pracuję z tymi najmniejszymi w szpitalu. Mówiąc "najmniejszymi" mam na myśli noworodki, a także dzieci urodzone przedwcześnie. Wykonując zawód z pasją poszłam krok dalej, zdobywają kolejne umiejętności. Jestem również doradca noszenia dzieci w chustach i nosidłach miękkich po Akademii Noszenia Dzieci, a także instruktorem masażu Shantala i prawidłowej pielęgnacji niemowlat oraz edukatorem laktacji, co dopełnia moje zawodowe kompetencje i rozszerza możliwości wspierania rodziców w początkach rodzicielskiej drogi.
ZOBACZ TAKŻE
