Kobiety spodziewające się dziecka bardzo często narażone są na niedobory, ponieważ w okresie tym wzrasta zapotrzebowanie na substancje istotne dla rozwoju płodu. Warto więc wiedzieć, jakie witaminy dla ciężarnych mają wyjątkowe znaczenie.
Cholina
Cholina (znana również jako witamina B4) jest jednym z najważniejszych składników odżywczych. Wspiera prawidłowy rozwój nienarodzonego dziecka na kilku płaszczyznach, m.in.:
- zabezpiecza przed uszkodzeniami DNA,
- ogranicza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej,
- wpływa korzystnie na rozwój mózgu oraz narządu wzroku.
Ponadto cholina zmniejsza prawdopodobieństwo stanu przedrzucawkowego – zaburzenia, które może być poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia przyszłej mamy[1].
Zgodnie z rekomendacjami ekspertów zapotrzebowanie na witaminę B4 wynosi aż 450 mg na dobę. Aby w pełni pokryć je dietą, należałoby spożyć każdego dnia np. 1,5 kg tuńczyka, 4 jajka lub 2 kg szpinaku. Uwzględnienie takich ilości w codziennym jadłospisie wydaje się niemożliwe, dlatego zalecana jest suplementacja[2].
Foliany
Foliany to grupa związków witaminy B9 (w tym kwasu foliowego), które występują w przyrodzie. W organizmie ciężarnej kobiety pełnią istotne funkcje: redukują ryzyko wad cewy nerwowej u płodu, a u niej samej ograniczają prawdopodobieństwo wystąpienia stanu przedrzucawkowego czy zatrucia ciążowego.
W czasie ciąży zaleca się przyjmować następujące dawki folianów:
- 0,4 mg – w przypadku kobiet należących do grupy niskiego ryzyka,
- 5 mg (w pierwszym trymestrze) oraz 0,8 mg (w pozostałych trymestrach) – w przypadku kobiet zaliczanych do grupy bardzo wysokiego ryzyka[3]
Witamina D3
Podstawowym źródłem witaminy D3 jest biosynteza w skórze zachodząca pod wpływem promieni słonecznych. Problem w tym, że stosowanie kremów z wysokim filtrem oraz ograniczony dostęp do słońca sprzyjają powstawaniu niedoborów. Sytuacji nie ułatwia również fakt, że w produktach spożywczych witamina D3 znajduje się jedynie w niewielkich ilościach[4].
Tymczasem odpowiedni poziom tego składnika odgrywa istotną rolę w okresie ciąży: przyczynia się przede wszystkim do uzyskania prawidłowej masy urodzeniowej oraz wspiera rozwój ważnych narządów. Oddziałuje również korzystnie na organizm przyszłej mamy, ponieważ wspomaga jej odporność[5].
Witamina B12
Witamina B12 to kolejna niezbędna w czasie ciąży substancja. Występująca w formie związku o nazwie MetylB12 (metylokobalamina) warunkuje prawidłowe wykorzystanie kwasu foliowego, wspomaga też syntezę DNA płodu[6].
W drugim trymestrze warto także zadbać o odpowiedni poziom żelaza, jodu czy DHA – np. poprzez stosowanie właściwie dobranych suplementów z mikro- i makroelementami oraz witaminami dla ciężarnych.
[1] Zeisel SH. International Journal of women’s Health. 2013;5; Jiang X et al. Trends in Endocrinology and Metabolism 2014;25(5):263-73; Zeisel SH. Semin Cell Dev Biol. 2011 ; 22(6): 624–628; Boeke CE et al. Am J Epidemiol. 2013; 177(12):1338-47
[2] Institute of Medicine. National Acedemy Press:Washington D.C.:1998. Choline:str. 390-422
[3] Bomba-Opoń D et al. Ginekol.Pol. 2017; 88(11):633-6
[4] Rusińska A et al. Front Endocrinol (Lausanne). 2018 31; 9: 246
[5] https://portal.abczdrowie.pl/witamina-d-a-odpornosc
[6] O’Leary F. and Samman S. Nutrients 2010, 2, 299-316; Obeid R. et al. J Perinat Med. 2013; 13:1-15
